Inleiding
In de paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen in de begroting worden de beleidsuitgangspunten voor het onderhoud van kapitaalgoederen in de openbare ruimte en de gemeentelijke gebouwen weergegeven. Het beleid hierover ligt vast in de beleidsplannen die voor de verschillende onderdelen zijn opgesteld. De beleidsplannen bevatten de kaders voor het kwaliteitsniveau van deze onderdelen.
Jaarlijks stellen de teams VOB en UB een jaarplan voor groot onderhoud- en vervangingsprojecten (GO+V) op. Voor het opstellen van goed onderbouwde jaarplannen wordt vanaf 2023 gewerkt met een 5-jarig Meerjaren Onderhoudsplan (MJOP) voor de openbare ruimte. Besluitvorming door de raad over het MJOP vindt plaats in de loop van 2022. Vanaf de begroting 2023 zal hierdoor de paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen in de begroting meer informatie bieden over het jaarplan GO+V.
Openbare ruimte
Onderdeel 1: Bovengrondse infrastructuur (inclusief wegen)
Onderhoud en herinrichting wegen
Grote bestratingsprojecten in 2021 waren de reconstructie van de Kerkebogerd en de Tubantenpoort.
Op ongeveer 175 locaties is klein onderhoud uitgevoerd aan de elementenverharding. Bijvoorbeeld reparaties naar aanleiding van verzakkingen en wortelopdruk waarbij soms halfverharding in teruggelegd in de plaats van tegels. In totaal betrof het circa 4.500 m2. In 2021 heeft een aantal grotere kleinschalige projecten plaatsgevonden o.a. aan de Notengaarde, Talingweide, Dukaatslag en Hop-oord. De meeste locaties waren tussen de 5-10 m2 groot.
De aanleg van een vrij liggend fietspad langs het Oostrumsdijkje (€ 300.000) was een groot asfaltproject in 2021. De voorgenomen aanleg van fietssuggestiestroken langs de Provincialeweg (€150.000) is doorgeschoven naar 2022.
Aan asfaltwegen is relatief veel groot onderhoud uitgevoerd. Veel deklagen zijn vervangen en een aanzienlijk deel van de voetpaden in Noordwest is vervangen door een half verharding. Dit alles conform het jaarplan 2021. Het betrof o.a. de volgende wegen: deklagen vervangen van de Rondweg tussen wijken het Gras en het Mos(resterende deel), beide rotondes van de Staart, fietspad Lobbendijk tussen Imkerspad en Weerwolfspad, fietspad Weteringhoek, en voet-/wandelpaden Imkerspad en Tiellandtspad.
Naast groot onderhoud zijn er gedurende 4 dagen scheuren gevuld en is 12 dagen ingezet op klein onderhoud aan asfalt.
In het Beelkwaliteitskader is vastgelegd dat 80% van het wegen areaal moet voldoen aan de gestelde norm (B-kwaliteit (functioneel) en in de 3 centrumgebieden A-kwaliteit (mooi en comfortabel). Deze norm is gehaald. Wat betreft onkruidbestrijding op verharding zijn door de raad de beeldkwaliteitsnormen in december 2021 beperkt verlaagd van een B naar een C-niveau (m.u.v. de centrumgebieden) om de beheerkosten niet te veel te laten toenemen als gevolg van het niet meer toepassen van chemische bestrijdingsmiddelen.
Civieltechnische kunstwerken
Als gevolg van een langdurig openstaande vacature die moeilijk vervulbaar bleek voor de functie van beheerder civieltechnische kunstwerken, zijn er in 2021 geen inspecties en groot onderhoud- en vervangingsprojecten uitgevoerd.
Dit betrof alle 7 grotere voorgenomen projecten met een totaal bedrag aan kosten van €390.000. In 2022 vindt een inhaalslag plaats.
Groen en water
De Water- en groenvoorzieningen zijn onderhouden conform het door de raad vastgestelde beeldkwaliteitskader. De leefomgeving is op verschillende plekken vergroend door middel van ontstening.
Van de te vervangen bomen (zoals als gevolg van de essentaksterfte) kon 75% (ofwel 133 bomen) daadwerkelijk worden vervangen. Dit heeft tot gevolg dat in 2022 nog voor € 60.000 aan overlopend werk zal worden uitgevoerd.
Bij reconstructies en nieuwe aanplant van bomen houden we rekening met de regel voor de biodiversiteit dat in 2027 maximaal 10% van de dezelfde soort mag zijn (maximaal 7% in 2037). Het verwijderen van risicobomen gebeurt elk kwartaal op basis van inspecties.
Bij de nieuwe aanplant van bomen zijn de groeiplaatsen zo uitgevoerd dat een duurzame groei met een goede wortelontwikkeling blijvend mogelijk is (conform de Beheereisen Inrichting Openbare Ruimte (BIOR).
Door prioritering op basis van de beschikbare capaciteit kon slechts ongeveer de helft van het in 2021 om te vormen plantsoen worden gerealiseerd. In 2022 wordt daarom voor een bedrag van € 40.000 aan overlopend werk uitgevoerd.
Spelen, reinigen en begraven
De reguliere (veiligheids)inspecties van de speel- en sporttoestellen hebben weer plaatsgevonden evenals klein onderhoud aan 161 speeltoestellen en groot onderhoud aan 75 speeltoestellen. In 2021 zijn er 28 speel- en sporttoestellen vervangen. Het vervangen van 2 speeltoestellen is doorgeschoven naar 2022. Alle straten, pleinen en trottoirs zijn minimaal éénmaal mechanisch gereinigd, uitgezonderd de halfverharding en de parkeerplaatsen. Alle doorgaande wegen (binnen de kernen) worden minimaal viermaal per jaar machinaal gereinigd.
In aanvulling op het reguliere schoonmaakwerk door de eigen dienst is ook dit jaar het initiatief ZwerfvuilHouten van bewoners gefaciliteerd. In 2021 waren er circa 18 groepen in 18 buurten actief die 1 keer per maand de eigen buurt schoon maakten (en ondertussen leerden de bewoners elkaar kennen (sociaal aspect). Zie www.zwerfvuilhouten.nl. De Landelijke Opschoondag ging niet door vanwege Covid. Bewoners hebben wel op eigen initiatief opgeruimd. Dit faciliteerde de gemeente ook.
Vanwege de aankomende aanbesteding voor een gedeeltelijke vervanging en het beheer van de openbare verlichting zijn er geen grootschalige vervangingsprojecten uitgevoerd. Bij schade aan armaturen of armaturen die niet meer gerepareerd konden worden, zijn deze vervangen door duurzame LED armaturen.
In 2021 is er gezamenlijk met de provincie verder samengewerkt aan het onderhoud van de Verkeersregelinstallaties (VRI’s). Tevens is er een eerste verkenning uitgevoerd met betrekking tot het onderhouden en vervangen van de huidige verkeersautomaten. Mede vanwege Corona gerelateerde vertragende factoren konden echter nog geen concrete werkzaamheden worden uitgezet (en gegund aan de desbetreffende partijen). Deze werkzaamheden (met ca € 60.000 aan kosten) willen we nu in 2022 oppakken.
Onderdeel 2: Ondergrondse infrastructuur (inclusief riolering)
De onderdelen van de ondergrondse infrastructuur worden risico gestuurd beheerd. We hanteren conform het Water en Rioleringsplan (WRP) een toestandsafhankelijk risicoprofiel. De ouderdom van objecten vormt een indicatie maar is nooit de aanleiding om het object te vervangen.
De reguliere onderhouds- en beheerwerkzaamheden aan het stedelijke (afval) watersysteem (zoals de inspectie en reiniging van riolen en drainageleidingen) zijn conform de normen van het WRP uitgevoerd. In 2021 zijn er baggerwerkzaamheden uitgevoerd in het buitengebied.
Voor 2021 was voor bijna €1,5 miljoen aan kosten geraamd voor de renovatie-, verbetering- en bewonersprojecten met betrekking tot stedelijk (afval)water. Een deel van deze werkzaamheden is door een te beperkte personele capaciteit en corona in 2021 niet gerealiseerd en schuift door naar 2022.
Onderdeel 3: Kunstobjecten in het openbare gebied
Er zijn in 2021 geen groot onderhoud- en vervangingsprojecten uitgevoerd aan kunstobjecten.
Gemeentelijke gebouwen
Onderdeel 4: Welzijns -en sportaccommodaties
Eind 2020 is het geactualiseerde duurzaam meerjaren onderhoudsplan (MJOP) voor de periode 2021-2025 vastgesteld door de raad. Het onderhoudsniveau is sober en doelmatig op instandhouding gericht. Op de schaal van 1-6 komt dit neer op niveau 3. Het onderhoud vindt overeenkomstig de planning plaats en er is geen sprake van achterstallig onderhoud. In 2021 is onderzocht wat de effecten waren van het instant houden van de gebouwen op niveau 3. Hieruit zijn geen nadelige gevolgen naar voren gekomen. Daarom is besloten om dit niveau te handhaven voor de komende 5 jaren.Verder is er een duurzaamheidsvisie opgesteld voor zowel de korte (komende 5 jaar) als voor de lange termijn (komende 20 jaar). Bij een aantal panden wordt alleen het meest noodzakelijke onderhoud uitgevoerd vanwege teruglopende bezettingsgraden en oplopende leegstand (voorbeelden; Huis van Houten, Grund en Vuurtoren). Bij svHouten is het hoofdveld vervangen voor kunstgras en is daar de verwarming inclusief warmwaterinstallatie van de kleedkamers vervangen.Verder is de woning aan de Lekdijk particulier verhuurd en zijn de schoolwoningen aan de Beekmos verkocht. Als (booster) vaccinatie locatie heeft de GGDRU in november zijn intrek genomen in de Vuurtoren en komt er voor beide fiets transferia een nieuwe exploitant. Vanwege corona is in 2021 extra aandacht besteed aan de ventilatie van gebouwen met een verblijfsfunctie, waar nodig zijn de installaties hierop aangepast. Verder is in 2021 een inhaalslag gemaakt om de servicekosten in kaart te brengen en met de eindgebruikers af te rekenen. In 2021 zijn de bezettingsgraden met 5% gedaald. Deze daling is voor een deel te wijten aan corona gerelateerd thuiswerken. Huurders hebben minder behoefte aan fysieke werkplekken en zeggen vervolgens een deel van de gehuurde m2 op.
Onderdeel 5: Onderwijshuisvesting
In januari 2021 zijn de kredieten beschikbaar gesteld voor de nieuwbouw van de scholen De Velduil, Van Harte School en Montessori. De schoolbesturen hebben de ontwikkeling van de nieuwbouwprojecten voortvarend opgepakt. Eind oktober 2021 is de eerste paal geslagen voor de nieuwbouw van de Montessori school. De gebouwen die leeg komen te staan na oplevering van de nieuwe Montessori school worden gebruikt voor tijdelijke huisvesting van de Van Harte School en De Velduil gedurende de bouwwerkzaamheden van die scholen.
Een viertal scholen hebben met gebruikmaking van de Specifieke uitkering ventilatie in scholen (SUVIS) de ventilatie in de schoolgebouwen verbeterd. Bovenop de rijksbijdrage heeft de gemeente Houten eveneens een bijdrage in de kosten verstrekt.
Gedurende het jaar is er met de schoolbesturen gewerkt aan het opstellen van een nieuw meerjarig huisvestingsplan onderwijs en een meerjarig onderhoudsplan van de gemeentelijke onderwijsaccommodaties. De vaststelling van een nieuw plan is voorzien medio 2022.
Onderdeel 6: Gemeentelijke gebouwen
Eind 2020 is het geactualiseerde duurzaam meerjaren onderhoudsplan (dMJOP) voor de periode 2021-2025 vastgesteld door de raad. Het onderhoudsniveau is sober en doelmatig op instandhouding gericht, zoals dit ook wordt gedaan bij de Sport- en Welzijnsaccommodaties. Onderhoud vindt overeenkomstig de planning plaats en er is geen sprake van achterstallig onderhoud. Onderzocht wordt wat de ervaring is van de afgelopen 10 jaren om gebouwen op een sober en doelmatig niveau in stand te houden. Tevens is er een duurzaamheidsvisie opgesteld voor zowel de korte (komende 5 jaar) als voor de lange termijn (komende 20 jaar). Bij een aantal panden wordt terughoudend onderhoud uitgevoerd (Gemeentehuis). Bij de overige panden wordt het groot onderhoud conform planning en onderhoudsniveau uitgevoerd. Ook in deze gebouwen is extra aandacht besteed aan de ventilatie en waar nodig aangepast of vernieuwd. Over het afgelopen jaar is naar voren gekomen dat er binnen de organisatie een sterke behoefte bestaat voor een integraal strategisch vastgoed beleidsplan, een plan dat het gehele gemeentelijke vastgoed portefeuille omvat. Om er in de toekomst zeker van te zijn dat de beschikbare gebouwen en accommodaties een optimale bijdrage kunnen blijven leveren aan de Gemeentelijke sociaal maatschappelijke doelstellingen. In 2022 zal hiermee worden gestart.
Omvang onderhoud kapitaalgoederen
De mate van onderhoud bepaalt de kwaliteit en de levensduur van de kapitaalgoederen. Onderscheid wordt gemaakt tussen aan de ene kant de reguliere beheer-/exploitatiekosten en aan de andere kant de groot onderhoudskosten. De verhouding tussen en de omvang van beide kostensoorten geeft een beeld van de financiële inspanningen die noodzakelijk waren. De actuele staat van onderhoud en het gekozen beeldkwaliteitsniveau in de openbare ruimte (Het Nieuw Houtens Niveau) zorgen ervoor dat steeds nieuwe afwegingen gemaakt moeten worden. De huidige financiële realiteit maakt dat we te maken hebben met ombuigingen. Deze hebben effect of zullen effect hebben op het niveau van onderhoud.
De omvang van het onderhoud kapitaalgoederen, onderverdeeld in dagelijks/regulier onderhoud en groot onderhoud.
2021 (inclusief mutaties) | Begroting | O:GO | Rekening | O:GO | Afwijking |
---|---|---|---|---|---|
Onderhoud door derden | 4.554.356 | 43 | 4.301.529 | 61 | 252.826 |
Groot onderhoud door derden | 5.975.149 | 57 | 2.778.227 | 39 | 3.196.922 |
Totalen | 10.529.505 | 100 | 7.079.756 | 100 | 3.449.749 |
Zoals hiervoor al toegelicht zijn werkzaamheden voor een aantal projecten voor groot onderhoud wegen (asfalt) en civieltechnische kunstwerken (bruggen, steigers, fietsoversteken) om uiteenlopende redenen doorgeschoven naar 2022. Daarnaast is bij een aantal projecten sprake van lagere kosten onder andere door de koele zomer waardoor de aanpak van vederkruid en essentaksterfte minder nodig bleek. Dit heeft geen invloed op het jaarrekeningsaldo, omdat dit wordt afgewikkeld via de Bestemmingsreserve Initieel Onderhoud en de Bestemmingsreserve Beheer Openbare ruimte. De lagere uitgaven hebben geleid tot lagere onttrekkingen aan de bestemmingsreserves.
Voor de welzijns- en sportaccommodaties is de reden van lagere uitgaven voor groot onderhoud voornamelijk veroorzaakt doordat alleen noodzakelijk onderhoud is uitgevoerd als gevolg van veel lagere bezettingsgraden door corona.
Toereikendheid onderhoudsvoorzieningen
Nr. toelichting balans | Omschrijving voorziening | Toereikend | Toelichting |
---|---|---|---|
1. | Groot onderhoud welzijns-/ sport-accommodaties/ Sociaal Culturele Centra : Het gelijkmatig over de jaren verdelen van de lasten die verband houden met het onderhoud van welzijns-/ sport-accommodaties/ Sociaal Culturele Centra. Met de inzet van deze voorziening wordt ongewenste piekbelasting van de exploitatie voorkomen. | € 2.337.726 | |
2. | Huisvesting onderwijs : | € 483.523 | |
3. | Gemeentelijke huisvesting : | € 1.427.006 | |
4. | Beheer Openbare Ruimte(BOR) : | € 1.319.398 | |
5. | Brandweergebouwen : | € 275.677 | |
6. | Overig gemeentelijk vastgoed : | € 79.914 | |
11. | Riol. Art 44 lid 1d&2 Onderhoud Waterbodem: | € 1.280.154 | |
12. | Groot onderhoud fietstransferia en bijgebouwen : | € 408.605 | |
13. | Wijkposten, steunpunten en overige gebouwen: | € 91.338 | |
14. | Sanitairgebouwtjes woonwagen-centra: Deze nieuwe voorziening is bestemd voor het reserveren van gelden voor het groot onderhoud van de Sanitairgebouwtjes woonwagencentra. De toevoeging en de aanwending van deze voorziening gebeurt op basis van het op 1 december 2020 in de raad vastgestelde Meerjaren onderhoudsplannen en vervangingsinvesteringen gemeentelijke accommodaties 2021-2025. | € 0 | |
Totaal | € 7.703.341 |
Voorziening toereikend |